Biến thể phụ BA.5 của Omicron xâm nhập vào Việt Nam nguy hiểm thế nào; Các chuyên gia khuyến cáo gì?

Tại nước ta, hiện biến thể phụ BA.2 chiếm chủ yếu với biểu hiện lâm sàng nhẹ. Tuy nhiên, biến thể phụ mới xâm nhập BA.5 có thể có nguy cơ lấn át biến thể cũ. "Đến nay một số nước ở Châu Âu và Mỹ đã xuất hiện biến thể phụ BA.4, BA.5 và bắt đầu có sự gia tăng về số mắc"- GS.TS Phan Trọng Lân nhấn mạnh.

Về tính lây lan của 2 biến thể phụ BA.4 và BA.5, hiện nay thế giới vẫn đang tiếp tục các đánh giá. Tuy nhiên, một số đánh giá nhỏ lẻ ban đầu cho thấy hai biến thể phụ này lây lan nhanh hơn biến thể BA.1 và BA.2. 

Về khả năng gây bệnh nặng, hiện chưa có bằng chứng cụ thể, tuy nhiên một số nghiên cứu cho thấy có biểu hiện tăng nặng tại khu vực châu Phi.

"Tuy nhiên, để có được bức tranh đầy đủ hơn về biến chủng này. Chúng ta vẫn cần có những nghiên cứu bài bản hơn"- GS.TS Phan Trọng Lân nhấn mạnh.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Trưởng khoa Y tế Công cộng, Đại học Y Dược TP.HCM, cho rằng biến thể phụ BA.5 thuộc biến thể Omicron, đo đó, chúng có một số đặc điểm tương tự các biến thể phụ khác của Omicron là có khả năng lây lan cao. Tuy nhiên, khả năng để BA.5 làm tăng số người mắc phải nhập viện và tử vong là ít hơn nhiều so với biến chủng Delta. Nhưng một điểm khiến nhiều người quan tâm là biến thể phụ BA.5 có thể gây bệnh ở người từng nhiễm các biến thể Omicron trước đó.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng cũng dự đoán BA.5 xuất hiện ở Việt Nam sẽ làm tăng số ca mắc COVID-19 và tạo ra một làn sóng dịch nhưng chưa phải là bùng phát dịch. Làn sóng dịch này cũng sẽ nhỏ hơn so với làn sóng dịch trước đây. Do đó, người dân cần cảnh giác nhưng không nên quá lo lắng với biến thể phụ này.

TS Sorroco Escalante, Quyền Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cho biết khi virus tiếp tục lưu hành, chúng ta sẽ thấy xuất hiện nhiều biến thể mới. Các biến thể mới có thể dễ lây lan hơn và có thể gây ra bệnh nặng hơn. Các biến thể mới có thể dễ dàng lan truyền, đặc biệt là khi du lịch toàn cầu tăng lên.

"Các biến thể phụ của Omicron là BA.5 và BA.4 tiếp tục có xu hướng tăng lên trên toàn cầu và đã được phát hiện lần lượt ở 62 và 58 quốc gia. Ở một số quốc gia, sự gia tăng các trường hợp mắc cũng dẫn đến sự gia tăng nhập viện và cần chăm sóc tích cực. Một điều cần khẳng định là COVID-19 không phải là một bệnh nhẹ. Ngay cả khi bạn khỏe mạnh thì không có gì đảm bảo rằng khi mắc bệnh bạn sẽ bị nhẹ. Tiêm vaccine bao gồm cả liều nhắc lại giúp ngăn ngừa việc mắc COVID-19 nghiêm trọng có thể dẫn đến nhập viện và tử vong"- TS Sorroco nói.

Tiêm vaccine phòng COVID-19 đúng lịch, đủ liều để bảo vệ bản thân trước các biến thể Omicron

GS.TS Phan Trọng Lân cũng cho biết đến nay, ngưỡng miễn dịch, ngưỡng bảo vệ chưa xác định. Chúng ta chưa biết được với ngưỡng kháng thể thế nào thì chúng ta bảo vệ được khỏi COVID-19. Tuy nhiên, người đã mắc và đã tiêm vaccine thì kháng thể tăng rất cao, thời gian bảo vệ lâu hơn.

Theo PGS.TS Đỗ Văn Dũng cũng tương tự các biến thể phụ Omicron trước, BA.5 có khả năng né tránh vaccine một phần. Tuy nhiên, vaccine vẫn giữ được hiệu quả giảm diễn biến nặng và tử vong đối với người nhiễm BA.5. 

Vì vậy, ông khuyến cáo người dân cần đi tiêm chủng vaccine khi có chỉ định  Người cao tuổi hoặc người có bệnh nền cần tiêm mũi 4 (mũi nhắc lại thứ 2) khi đã qua 4 tháng kể từ ngày tiêm mũi 3.

Cũng về vấn đề này, PGS.TS Trần Đắc Phu- nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng cho biết thêm: Hiệu quả bảo vệ của vaccine với biến thể Omicron có thể giảm nhưng vẫn có hiệu lực, vẫn tốt. So sánh 2 đợt bùng phát dịch vừa qua tại miền Nam và miền Bắc, chưa tiêm và đã tiêm, chúng ta có thể thấy năm ngoái số mắc rất cao, tử vong lớn, ca nặng nhập viện nhiều nhưng thời gian qua thì không. Điểm quan trọng của vaccine là mắc bệnh không nặng, không tử vong.

"Việc tiêm vaccine cần đặc biệt lưu ý đến đối tượng có nguy cơ cao, người già, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch… Những trường hợp trước chống chỉ định mà nay không chống chỉ định nữa thì cần rà soát để tiêm"- ông Phu nói